Steeds meer Belgen verwerpen kosteloos een erfenis via de notaris

In de eerste zes maanden van dit jaar verwierpen 30.656 Belgen kosteloos een erfenis via een notaris. Zo’n 11% meer in vergelijking met dezelfde periode in 2023. Door de erfenis te verwerpen, vermijden erfgerechtigden dat ze de schulden van de overleden persoon moeten betalen. Een kosteloze verwerping is mogelijk voor erfenissen die niet meer waard zijn dan 6.093,20 euro.

310.651 Belgen hebben erfenis al gratis verworpen via een notaris

Uit cijfers van de Federatie van het Notariaat blijkt dat al 310.651 Belgen een verklaring van verwerping voor een notaris hebben afgelegd in de periode van maart 2018 tot en met juni 2024. Dit zijn gemiddeld 4.087 Belgen per maand. In de eerste zes maanden van 2024 ging het om 30.656 personen. Gemiddeld 5.109 personen per maand.
Notaris Carol Bohyn, woordvoerder van Notaris.be: “De stijging heeft vooral te maken laagdrempeligheid. Vroeger moesten burgers naar de rechtbank stappen. Die optie is intussen weggevallen. Nu kan het bij een notariskantoor in de buurt waar ze soms ook al eerder beroep op deden. De mogelijkheid om gratis te verwerpen via een notaris wordt ook steeds bekender bij het grote publiek.”

Moet je een erfenis sowieso aanvaarden?  
Een erfgerechtigde heeft drie opties: de erfenis zuiver aanvaarden, verwerpen of aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. De laatste optie is een aanrader als je niet zeker bent van wat er precies in de erfenis zit. De notaris zal dan een inventaris opmaken van de inkomsten en de schulden. Zo weet je waar je aan toe bent.

Een erfenis gratis verwerpen: wat is het grensbedrag?
Weet je als erfgerechtigde zeker dat de erfenis meer schulden dan baten bevat, dan kan je de erfenis verwerpen. Het verwerpen van een deficitaire of kleine erfenis kan door een verklaring van verwerping op te laten maken door een notaris. Je kan de erfenis kosteloos verwerpen als het bedrag dat je zou ontvangen, na aftrek van alle schulden, niet hoger is dan 6.093,20 euro.

Verklaring van verwerping wordt geregistreerd
De notaris schrijft de gegevens van de verklaring van verwerping in het zogenaamde Centraal Erfrechtregister (kortweg CER) in. Dat register wordt beheerd door Fednot. Deze inschrijving is gratis voor de erfgerechtigde die onder de voorwaarden van een kosteloze verwerping valt. De kosten worden gedragen door een fonds dat door het notariaat is opgericht. Als je de erfenis hebt verworpen, kunnen de schuldeisers van de overledene niet meer voor de betaling van de schulden bij je aankloppen.
Notaris Carol Bohyn: “Het volstaat dat de erfgerechtigde een kopie van de akte van verwerping aan de schuldeiser voorlegt. Gevolg is wel dat de erfgenaam afstand doet van alle goederen uit de nalatenschap van de overleden persoon. Persoonlijke zaken, bijvoorbeeld foto’s, uit de nalatenschap opeisen, kan dus niet.”

Hoeveel tijd heb je om een erfenis te verwerpen?
In theorie heb je als erfgenaam 30 jaar de tijd om een erfenis te verwerpen.
Notaris Carol Bohyn: “Maar je wacht best niet te lang. Anders bestaat het risico dat je iets doet dat als een zogenaamde stilzwijgende aanvaarding van de nalatenschap wordt aanzien. En dan moet je de schulden van de overledene toch nog betalen. Zo kan de overschrijving van een miniem bedrag van de bankrekening van de overledene naar de bankrekening van de erfgerechtigde als stilzwijgende aanvaarding worden bestempeld.”
Er is nog een goede reden om niet te talmen met de verwerping van een nalatenschap: als de erfgerechtigde zou overlijden zonder dat hij de nalatenschap heeft verworpen, dreigen zijn kinderen de dupe te worden.

Heb je al een erfenis verworpen?
Wanneer de notaris de verklaring heeft geregistreerd in het Centraal Erfrechtregister, komt de akte van verwerping ook automatisch terecht in je persoonlijke digitale kluis op https://www.izimi.be/nl/
Izimi bevat alle notariële akten sinds 2015. Via je Izimi kluis kan je de akte delen met wie je wil.