13 augustus 2020
Maandelijks verwerpen zo’n 3.200 Belgen een erfenis kosteloos voor een notaris. Zo vermijden deze erfgenamen dat ze de schulden van de overleden persoon moeten betalen. Een kosteloze verwerping is ook mogelijk voor nalatenschappen die niet meer waard zijn dan 5.000 euro. Dat grensbedrag is recent voor het eerst geïndexeerd en bedraagt nu 5.219,21 euro.
Niemand is verplicht om een erfenis te aanvaarden. Zo kan een erfgenaam afstand doen van de erfenis als de overleden persoon ( “de erflater”) meer schulden nalaat dan baten. Of nog: als het netto-actief van de nalatenschap niet hoger is dan 5.000 euro. Dat laatste bedrag wordt om de drie jaar, te rekenen vanaf augustus 2017, geïndexeerd. Sinds 3 augustus 2020 bedraagt het grensbedrag 5.219,21 euro.
Het verwerpen van een deficitaire of kleine nalatenschap kan gratis door een verklaring van verwerping op te laten maken door een notaris.
De notaris zorgt ervoor dat deze verklaring wordt geregistreerd in het Centraal Erfrechtregister. Dat register wordt beheerd door de Federatie van het Notariaat (Fednot). Dat alles gebeurt zonder kosten voor de erfgenaam. De kosten worden gedragen door een fonds dat door het notariaat is opgericht.
Door de nalatenschap te verwerpen, kunnen de schuldeisers van de overledene niet meer voor de betaling van de schulden bij de erfgenamen aankloppen. ‘Het volstaat dat de erfgerechtigde een kopie van de akte van verwerping aan de schuldeiser voorlegt’, zegt notaris Carol Bohyn, woordvoerder van Notaris.be. Gevolg is wel dat de erfgenaam afstand doet van alle goederen uit de nalatenschap van de overleden persoon en ook geen persoonlijke spullen zoals foto’s uit die nalatenschap kan opeisen.
Uit cijfers van Fednot blijkt dat al 93.021 Belgen een verklaring van verwerping voor een notaris hebben afgelegd in de periode van maart 2018 tot eind juli van dit jaar. Dit zijn gemiddeld 3.208 Belgen per maand.
Geen noemenswaardige verschillen per gewest
Het aantal verworpen nalatenschappen ligt op hetzelfde niveau in Vlaanderen en Wallonië: in het Vlaams Gewest waren er in de periode van maart 2018 tot eind juli van dit jaar 43,071 verwerpingen, in het Waalse Gewest 43,841. In Brussel ging het om 6,109 verwerpingen.
Niet talmen
In theorie heeft de erfgerechtigde 30 jaar de tijd om een nalatenschap te verwerpen. ‘Maar het is aangewezen dat de erfgenaam daar niet lang mee wacht. Anders bestaat het risico dat hij iets doet dat toch als “een stilzwijgende aanvaarding” van de nalatenschap wordt aanzien en moet hij de schulden van de overledene toch nog betalen’, waarschuwt notaris Carol Bohyn. ‘Zo kan de overschrijving van een miniem bedrag van de bankrekening van de overledene naar de bankrekening van de erfgerechtigde als stilzwijgende aanvaarding worden bestempeld.’
Er is nog een goede reden om niet met de verwerping van een nalatenschap te talmen: ‘Als de erfgerechtigde zou overlijden zonder dat hij de nalatenschap heeft verworpen, dreigen zijn kinderen de dupe te worden’, aldus nog notaris Carol Bohyn.