Fednot wenst alle deelnemers veel succes toe!
Op zaterdag 9 maart gaat een nieuwe editie van het vergelijkend examen voor kandidaat-notarissen door in Antwerpen en Bergen met 348 deelnemers. Dit jaar kunnen er 120 kandidaat-notarissen worden benoemd. Naast de vaste onderdelen, worden deelnemers voor de eerste keer ook bevraagd over een notariële materie van hun keuze.
Dit jaar kunnen er 72 Nederlandstalige en 48 Franstalige kandidaat-notarissen worden benoemd
Het allereerste vergelijkend examen voor kandidaat-notarissen werd op 28 april 2001 georganiseerd. Toen was het niet alleen een spannende dag voor de 479 deelnemers, maar ook voor de pas opgerichte Benoemingscommissie voor het Notariaat die het examen voor het eerst organiseerde.
Dit jaar kunnen er 120 kandidaat-notarissen worden benoemd: 72 Nederlandstaligen en 48 Franstaligen. Het is de minister van Justitie die jaarlijks het precieze aantal te benoemen kandidaat-notarissen, het zogenaamde quotum, vastlegt. Dit na advies van de Benoemingscommissies en de Nationale Kamer van notarissen. Bij het bepalen van het quotum wordt rekening gehouden met de behoefte aan notarissen op het terrein.
Stevig parcours
Wie zaterdag deelneemt in Antwerpen (236 deelnemers) of Bergen (112 deelnemers), heeft sowieso al een stevig parcours achter de rug: 5 jaar rechten, 1 jaar notariaat en minstens 3 jaar stage bij één of meerdere notariskantoren, en dat voor minstens 30 uren per week. Het is ook mogelijk om de stage – gedurende maximaal 1 jaar – op een andere plek te volgen, zoals aan de balie of bij een notariële organisatie.
Wie slaagt in het schriftelijke examen dat zaterdag doorgaat, mag binnen enkele weken deelnemen aan het mondelinge gedeelte. Het ganse traject succesvol afwerken is zwaar en vergt een stevige juridische kennis én de nodige menselijke en organisatorische kwaliteiten.
Examen krijgt andere invulling
Inhoudelijk brengt het schriftelijk examen wat nieuwigheden. Uiteraard peilt het examen naar de kennis van de deelnemers over alle rechtsmateries die relevant zijn voor het notariaat. Maar voor de eerste keer is er ook een gedeelte waarbij deelnemers naargelang hun kennis en ervaring een bepaalde materie kunnen uitpikken. Ze kunnen daarbij kiezen voor een onderwerp uit het rechtspersonenrecht, het vastgoedrecht of het familiaal- en familiaal vermogensrecht.
Om te slagen in het schriftelijke gedeelte, moeten deelnemers 60% halen op de drie algemene onderdelen van het examen samen genomen (open vragen, een te verbeteren akte en korte en bondige vragen). Voor het specialistische onderdeel dat de kandidaten zelf kiezen, is er geen drempel. Ze moeten wel ook 60% halen op het gehele examen.
Van kandidaat-notaris tot notaris
Wie benoemd wordt tot kandidaat-notaris, is nog geen notaris. Daarvoor bestaan nu 4 mogelijke pistes: de standplaats van een notaris overnemen en notaris-titularis worden, een associatie aangaan met een andere notaris-titularis, plaatsvervangend notaris worden of – en dat is relatief nieuw – toegevoegd notaris worden. Wie kiest voor deze laatste optie, wordt een volwaardige notaris met dezelfde bevoegdheden als een andere notaris, maar dan als werknemer en niet als zelfstandige.
Invoering examen zorgde voor verjonging en vervrouwelijking
De invoering van het examen zorgde voor een instroom van nieuwe jonge krachten in het notariaat. Het beroep vervrouwelijkte ook aanzienlijk: zo waren er in 2000 op 1.226 notarissen amper 133 dames. Anno 2024 telt België 1.754 notarissen, waarvan 739 vrouwelijke notarissen.